8 marca demonstracje studenckie zapoczątkowały kryzys polityczny PRL. Protesty

marcowe były masowym i spontanicznym sprzeciwem młodych ludzi, którzy dojrzewali

w PRL-u. Większość z nich po raz pierwszy odkryło, że system komunistyczny jest oparty

na kłamstwie. Kampania antysemicka, prowadzona przez władze, wywołała falę

przymusowej emigracji osób pochodzenia żydowskiego, a także ludzi kultury i nauki.

http://marzec68.sztetl.org.pl/o-projekcie/

http://wyborcza.pl/alehistoria/7,121681,23974816,marzec-1968-esbek-tadeusz-walichnowski-wierzyl-ze-zydzi-i.html

http://cojestgrane24.wyborcza.pl/cjg24/1,13,23944258,146950,Zakonczenie-wystawy--Obcy-w-domu--Wokol-Marca-68--.html

Olczak & Syn - powstała cukiernia kontynuuje tradycje zakładu, który rozpoczął

działalność jeszcze w czasie okupacji, w roku 1942.

      W 1975 roku w Polsce w życie weszła ustawa zmieniająca administracyjny podział Polski. Zlikwidowane zostały powiaty, a 17 istniejących województw zastąpiono 49.

     Podstawowymi jednostkami administracyjnymi zostały gminy (utworzone w 1972 roku), miasta i dzielnice większych miast. Jednostkami administracyjnymi drugiego stopnia były województwa oraz cztery miasta: Warszawa, Kraków, Łódź i Wrocław. W ten sposób porzucono trójstopniowy podział administracyjny kraju (województwo, powiat, gmina) i zastąpiono nowym, dwustopniowym (województwo, gmina), który obowiązywał do końca 1998 roku.

     Komuniści przekonywali, że likwidacja powiatów była konieczna, gdyż hamowały one rozwój kraju. Tak naprawdę jednak Edward Gierek i jego zaufani pracownicy chcieli ograniczyć władzę ludzi rządzących silnymi urzędami. Była to również szansa na obsadzenie nowych miejsc „swoimi” ludźmi.

        Dzięki tej reformie znacznie wzmocniono także znaczenie wielu niewielkich wówczas miast.

      Reforma ta była przygotowywane w tajemnicy, bez jakichkolwiek konsultacji społecznych. Granice nowych województw wyznaczono zupełnie inaczej niż przebiegały dotychczasowe granice powiatów czy regionów. Zniszczono w ten sposób lokalne grupy społeczne, gospodarcze i kulturalne. Na przykład powiat chrzanowski podzielono między trzy województwa: krakowskie, katowickie i bielsko-bialskie. W tym okresie wielu ludzi wciąż dużo chętniej korzystało z ośrodków kulturalnych czy gospodarczych położonych w dawnych miastach powiatowych, niż właściwych wynikających z nowego podziału administracyjnego.

       Wydaje się, że reforma administracyjna która została przeprowadzona w naszym kraju 43 lata temu nie ma na nas żadnego wpływu. Jednak okazało się, że pozostał po niej ślad w postaci istniejących do tej pory numerów kierunkowych. W Polsce występuje bowiem 49 numerów kierunkowych, przypisanych do poszczególnych regionów. Liczba ta wynika ze stworzonego w 1975 roku układu administracyjnego, który dzielił Polskę na 49 województw. Pomimo zmiany podziału administracyjnego Polski numery kierunkowe pozostały.

Przemysław Frunze 3a (2018)

Źródła:

Dziennik Polski 24, „Reforma administracji i bezpieki”, Marcin Kasprzycki

Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny zeszyt 1 — 1986, „Problemy społecznej integracji nowych województw na przykładzie województwa gorzowskiego” Bogdan Kunicki

Infor.pl, „Jaki był podział administracyjny kraju w latach 1975-1998” , Łukasz Matys

Ustawą z 10 lutego wprowadzono postanowienie, że Polska jest państwem

socjalistycznym, PZPR - przewodnią siłą społeczeństwa w budowie socjalizmu, zaś PRL

w swej polityce umacnia przyjaźń i współpracę ze Związkiem Socjalistycznych Republik

Radzieckich i innymi państwami socjalistycznymi. Zapisy te wywołały protesty społeczne.

Protesty robotnicze w Radomiu i Ursusie.